We gaan door met ons onderzoek naar antwoorden op de vragen, die er nog liggen. Bv over OD-lid Schulting (zie aparte pagina). En ook over het proces van Gerard Bastiaans, Albert Nout, Bill Roeske, Dick Groeneveld, Henri-Pieter Drenth en Hans Smits, in december 1942 (zie een het eerder bericht, verder hieronder).
Van laatste genoemde, Hans Smits, wisten we eigenlijk vrijwel niets. Toch hebben we nu ook over en van hem een en ander gevonden!
Hans (Johannes Cornelis) Smits was de zoon van Marinus Barend Smits en Leena Pieternella Meerse. Hans’ ouders zijn al jong naar Indië gegaan. Hans en zijn zus Willy zijn in Indië geboren en zijn daar opgegroeid.
Jaren voor de oorlog is de familie Smits teruggegaan naar Nederland. Hans’ vader werd directeur aan de Landbouwschool te Middelharnis. Hans heeft daar ook zijn opleiding gehad (bron: gesprek met Roelf Wolterink, zie onder).
Al vroeg in de oorlog kwamen Hans en zijn vader in contact met het verzet. Zij zijn toen verhuisd naar Den Haag. Zij woonden aan de Laan van N.O. Indië nr. 94. Vader Marinus werd gearresteerd op 21 maart 1942; dat was 4 dagen vóór Hans. Marinus zat tot november 1942 in het Oranjehotel in Scheveningen en kwam daarna in Kamp Amersfoort en, begin 1942, in Kamp Vught terecht. Daar is hij door martelingen en uitputting overleden, 4 dagen voordat Hans werd gefusilleerd … (bron: Databank oorlogsslachtoffers Zeeland en nat. archief).
Hans was net als zijn vader al vroeg actief in het verzet en maakte deel uit van een groepje rond de broers Nout en Bastiaans, dat zich rond de jaarwisseling 1942/1943 aansloot bij Kap. Christian van den Berg van de Ordedienst (OD). Hans werd enkele dagen na zijn vader gearresteerd, op 25 maart 1942. Dat was kort voor de arrestatie van de Henk en Gerard Bastiaans en Luuk Honselaar.
Hans zat tot 25 juli 1942 in het Oranjehotel (bron: nationaal archief), daarna in Kamp Amersfoort. Hij werd op 10 december 1942 samen met vier van zijn hierboven genoemde verzetsvrienden gefusilleerd op de Leusderheide bij Amersfoort. Waarschijnlijk was ook Hans op de één of andere manier betrokken bij de aanslag op V-man Stellbrink in Haarlem, eind 1941, net als de andere gefusilleerden van zijn groep.
Inmiddels hebben wij ook de tekst van zijn afscheidsbrief gekregen, via de Rijssense oud-verzetsstrijder Roelf Wolterink. Die kwam ermee in aanraking door een artikel in de Tubantia (Twente), dd 1 november 2002, waarin verteld werd over de naspeuringen van een zekere Henk Smit uit Almelo. Henk had de afscheidsbrief gekregen van een mevrouw Maathuis, die hem op 21 oktober 1943 gevonden had naast de spoorlijn in Almelo. Zij had de brief (achteraf een geschreven kopie van de originele afscheidsbrief) al die tijd bewaard, had er nooit iets mee gedaan maar regelmatig aan gedacht. En in in 2001, op 82-jarige leeftijd, was ze hem weer tegengekomen. Ze liet hem zien aan een medewerkster van de Thuiszorg, om hem te lezen; wat moest ze ermee? En zo kwam het balletje aan het rollen en kwam de brief via zijn vrouw bij Henk Smit terecht. Hij deed naspeuringen en kwam een en ander te weten. En ook Roelf Wolterink zocht daarna nog wat verder. Sinds kort heb ik nu ook contact kunnen krijgen met Henk Smit zelf, dus wellicht kunnen we het plaatje nog wat completeren.
De brief is hieronder te downloaden.
Bijzonder overigens … wij hebben nu van drie van de vijf mannen die zijn gefusilleerd op 5 februari de afscheidsbrief; van Gerard Bastiaans en Albert Nout hadden wij die eerder al.
Verder info volgt misschien nog!